Van idee tot vlucht: hoe EASA voor de veiligheid van luchtvaartuigen zorgt

Een overzicht van de werkzaamheden van EASA op het gebied van de certificering van luchtvaartuigen

THIS PAGE IS ALSO AVAILABLE IN:

Een passagier met een koffer kijkt uit het raam van de luchthaven. Een toestel in de lucht.Een veilig ecosysteem voor de luchtvaart wordt bereikt doordat vele spelers, zoals luchthavens, luchtverkeersleidingsdiensten, fabrikanten, exploitanten, regelgevende instanties en anderen bij alles wat zij doen prioriteit geven aan veiligheid.

Een toestel dat vliegveilig is, is natuurlijk een cruciaal onderdeel van dit systeem. Met zijn certificeringsmandaat garandeert EASA dat vliegtuigen die binnen, naar en vanuit de Europese Unie (EU) en de EVA-landen (IJsland, Liechtenstein, Noorwegen en Zwitserland) vliegen veilig zijn, zodat EU-burgers vertrouwen kunnen hebben in vliegreizen. Deze 31 landen worden samen de EASA-lidstaten genoemd. 

De grondslagen

Om in bedrijf te kunnen worden gesteld, moet een nieuw luchtvaartuig een validering, een "typecertificaat" genoemd, krijgen van de verantwoordelijke regelgevende instantie voor de luchtvaart. Met dit certificaat wordt bevestigd dat luchtvaartuigen van dit type voldoen aan de veiligheidseisen van de Europese Unie. 
Als we aan de luchtvaart denken, denken we vaak aan commerciële burgerluchtvaartuigen, maar dit certificeringsproces en de toekenning van een typecertificaat gelden voor allerlei verschillende types luchtvaartuigen, zoals kleine vliegtuigen, hefschroefvliegtuigen, ballonnen en elektrische verticaal opstijgende en landende vliegtuigen (eVTOL’s).

EASA is de verantwoordelijke autoriteit voor het certificeren van luchtvaartuigen die in de EASA-lidstaten worden ontworpen, maar de aanvrager is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en het ontwerp van het luchtvaartuig en moet uiteindelijk aantonen dat aan de toepasselijke eisen is voldaan.

Certificering: een op twee pijlers gebaseerde aanpak van toezicht op het product en de ontwerporganisatie

Certificering is een proces dat twee pijlers omvat: de productzijde (het vliegtuig) en de bekwaamheid van de organisatie die een dergelijk product ontwerpt. wireframe-illustratie van een vliegtuig

Zoals de naam aangeeft, is een ontwerporganisatie verantwoordelijk voor het ontwerp van het luchtvaartuig, evenals voor andere taken, zoals wijzigingen en reparaties van het luchtvaartuig enz. Dergelijke organisaties moeten aantonen dat zij over de juiste organisatie, procedures, competenties en middelen beschikken. Ontwerporganisaties moeten worden goedgekeurd door EASA. Dit is op zich al een belangrijk onderdeel van het certificeringsproces.

Bij inbedrijfstelling van een nieuw vliegtuig minimaliseert EASA de veiligheidsrisico’s aan de productzijde door te controleren of het voldoet aan de technische specificaties, en optimaliseert het de prestaties door toezicht te houden op ontwerporganisaties.

Certificeringsproces

Het typecertificeringsproces verloopt in vier fasen: 

  1. technische vertrouwdmaking en certificeringsbasis; 
  2. vaststelling van het certificeringsprogramma; 
  3. demonstratie van overeenstemming met de toepasselijke technische voorschriften; en 
  4. technische afsluiting en verlening van goedkeuring. 

Het is een zeer formeel en grondig proces. Voor een groot vliegtuig, zoals de commerciële vliegtuigen voor passagiersvluchten, duurt het proces doorgaans vijf tot zeven jaar.

EASA voorziet ook in een – niet verplichte – “precertificeringsfase” via zijn innovatiediensten. Via de innovatiediensten biedt EASA ondersteuning bij de ontwikkeling van een innovatief concept vanaf een vroeg stadium, wanneer het concept nog niet volledig is uitgewerkt.

Laten we een fictief productiebedrijf, SuperFlying genaamd, als voorbeeld gebruiken om het certificeringsproces te bekijken. 

(0) Precertificering – De innovatiediensten van EASA

SuperFlying, waarvoor EASA de bevoegde regelgevende instantie is, heeft een concept voor een nieuw vliegtuig. Dankzij de innovatiediensten van EASA kan SuperFlying al vanaf een zeer vroeg stadium ondersteuning krijgen bij de ontwikkeling van het project. Deze werkzaamheden voorafgaand aan certificering bevorderen innovatie door risico’s in het goedkeuringsproces tot een minimum te beperken, ervoor te zorgen dat de juiste weg wordt bewandeld om de certificeringseisen te vervullen en te anticiperen op eventuele tekortkomingen of problemen om aan de wettelijke voorschriften te voldoen.

1. Technische vertrouwdmaking en certificeringsbasis

coverafbeelding van de CS-25, met witte wireframes van vliegtuigen tegen een lichtblauwe achtergrondZodra de ontwikkeling van het project ver genoeg gevorderd is (met of zonder steun van EASA via de innovatiediensten) presenteertSuperFlying het project aan EASA om de typecertificering aan te vragen. In dit stadium moet het concept voor het vliegtuig al goed zijn uitgewerkt. Het eindproduct kan een aantal kleinere afwijkingen hebben van het oorspronkelijke ontwerp, maar elke wijziging moet worden gemotiveerd. 

Na overleg met SuperFlying stelt EASA de certificeringsbasis vast. De certificeringsbasis is de reeks voorschriften die van toepassing zijn op de certificering. Hiertoe behoren de certificeringsspecificaties (CS) die relevant zijn voor het type luchtvaartuig (CS-25 is bijvoorbeeld het toepasselijke regelkader voor grote luchtvaartuigen), en alle andere voorwaarden die van toepassing kunnen zijn op specifieke innovatieve aspecten van dit luchtvaartuig.

Goed om te weten:
De luchtvaart staat nooit stil. Na verloop van vijf jaar kan EASA de certificeringsbasis opnieuw bekijken en bijwerken, rekening houdend met alle relevante nieuwe kennis en ontwikkelingen in die periode, bijvoorbeeld strengere eisen voor milieunormen. 

2. Vaststelling van het certificeringsprogramma

Het bepalen van de wijzen van naleving is de volgende belangrijke stap in het certificeringsproces. EASA en de aanvrager zullen bepalen en spreken af op welke wijze moet worden aangetoond dat aan alle vereisten van de certificeringsbasis is voldaan. De gekozen aanpak wordt opgenomen in het certificeringsprogramma .

3. Demonstratie van naleving

SuperFlying toont de conformiteit van zijn ontwerp aan via de eerder afgesproken wijzen van naleving. De conformiteit van zaken zoals casco, motoren, besturingssystemen, elektrische systemen, vluchtprestaties, enz. wordt aangetoond aan de hand van de relevante eisen die deel uitmaken van de certificeringsbasis. Het is de verantwoordelijkheid van de deskundigen van EASA om het bewijs van naleving zorgvuldig te controleren door bijvoorbeeld de documentatie te bekijken of tests bij te wonen. 

Dit is over het algemeen de langste fase van het typecertificeringsproces. In het geval van grote luchtvaartuigen is de termijn waarbinnen de conformiteitsdemonstratie moet zijn afgerond, vastgesteld op vijf jaar en kan deze alleen worden verlengd in naar behoren gemotiveerde gevallen.

4. Technische afsluiting en verlening van de goedkeuring

Wanneer uiteindelijk is aangetoond dat aan de eisen is voldaan, voltooit EASA zijn beoordeling en geeft het een typecertificaat af. SuperFlying is nu een houder van een typecertificaat. Dat betekent dat het vliegtuig in gebruik kan worden genomen en de lucht in kan!

Permanente luchtwaardigheid

Het vliegtuig van een vliegtuig dat over een helderblauwe oceaan vliegtSuperFlying is gecertificeerd, maar dat betekent niet dat het werk van EASA om de luchtvaartveiligheid aan de zijde van het luchtvaartuig te waarborgen daarmee ophoudt – EASA heeft alleen de certificeringsprocedure afgerond. Daarmee gaan we een nieuwe fase in, die “permanente luchtwaardigheid” heet, wat betekent dat we ervoor moeten zorgen dat het vliegtuig nog steeds veilig is om mee te vliegen. SuperFlying moet alle voorvallen die kunnen leiden tot een onveilige situatie melden aan de nationale autoriteit. In dat geval wordt een onderzoek geopend en moet SuperFlying corrigerende maatregelen voorstellen om de veiligheid te herstellen. Ook dit proces moet worden gevalideerd door EASA. 

Internationale samenwerking op het gebied van certificering

EASA valideert typecertificaten die zijn afgegeven door de luchtvaartautoriteiten van de Verenigde Staten van Amerika, Canada en Brazilië. Omgekeerd valideren deze autoriteiten ook typecertificaten die door EASA zijn uitgegeven. Dit komt omdat tussen deze autoriteiten gesloten overeenkomsten over wederzijdse erkenning en acceptatie het validatieproces vergemakkelijken. Doorgaans heeft de validerende autoriteit tijdens het certificeringsproces reeds contact met de certificerende autoriteit om de definitieve validering te versnellen en ervoor te zorgen dat eventuele punten van zorg worden aangepakt.

 

Meer informatie: Een reëel geval -– Certificering van de Airbus A321XLR  
Voor dit vliegtuig stelde Airbus voor om een nieuwe brandstoftank te installeren, de zogenoemde Rear Central Tank, een brandstoftank in het centrale deel achterin het vliegtuig. Het voorstel werd geclassificeerd als een belangrijke significante wijziging, gebaseerd op het model A321Neo. De brandstoftank had een nieuw, ongebruikelijk ontwerp dat niet volledig overeenstemde met de bestaande CS-25 certificeringsspecificaties. De aanpak van EASA in een dergelijke situatie is het vastleggen van zogenaamde “Speciale voorwaarden” om eventuele lacunes of tekortkomingen in de CS-25 te verhelpen.  
 
In dit geval werd de veiligheidsuitdaging gevormd door de toevoeging van de nieuwe brandstoftank, die is geïntegreerd in de romp, in de onderbuik van het vliegtuig. De bijzondere voorwaarden waren gericht op de veiligheid bij ongevallen, de brandveiligheid en de bescherming van de inzittenden. Het risico op brand moest bijvoorbeeld worden beperkt om een veilige evacuatie van passagiers en bemanning bij een ongeval mogelijk te maken.  
 
Daarnaast werd het landingsgestel versterkt en werden wijzigingen in bepaalde structurele delen aangebracht om rekening te houden met het verhoogde startgewicht als gevolg van de extra brandstof die werd vervoerd. Het brandstofsysteem werd aangepast om de extra brandstoftank te integreren. Er zijn nog andere productverbeteringen aangebracht, bijvoorbeeld aan de stuurorganen. In de aanloop naar de certificering hebben technische deskundigen van EASA en Airbus meer dan 400 gezamenlijke vergaderingen gehouden, 900 vlieguren met drie testvliegtuigen gemaakt, meer dan 500 certificeringsdocumenten opgesteld, beoordeeld en afgetekend, tests bijgewoond, inspecties uitgevoerd en audits voltooid. 
 Florian Guillermet, uitvoerend directeur van EASA, overhandigt het typecertificaat voor de Airbus A321XLR. Hij wordt vergezeld door Isabelle Bloy, hoofdingenieur van de A321XLR, die een schaalmodel van dit vliegtuig vasthoudt.
“Alle activiteiten van EASA zijn erop gericht ervoor te zorgen dat het vliegtuig veilig is. Onze eisen kunnen behoorlijk streng zijn en vormen een grote uitdaging voor de fabrikant. Maar we hebben een echt gemeenschappelijk doel: zorgen voor veiligheid.” – Florian Guillermet, uitvoerend directeur van EASA, verleent het typecertificaat voor de Airbus A321XLR. 


Blijf op de hoogte van maatregelen om de luchtvaart veilig te houden

Zoals gezegd is het certificeren van een vliegtuig slechts een van de vele stappen om ervoor te zorgen dat EU-burgers veilige vliegreizen kunnen maken. Bekijk andere artikelen over EASA Light om meer te weten te komen over maatregelen om de luchtvaart veilig te houden, bijvoorbeeld:


Meld u aan om bericht te krijgen als er nieuwe artikelen verschijnen!