De EU heeft zich ambitieuze doelen gesteld om haar netto-uitstoot te verlagen. De Unie wil namelijk tegen 2050 van Europa het eerste klimaatneutrale continent maken.
De allereerste Europese klimaatwet en het maatregelenpakket “Fit for 55” bevatten gedetailleerde streefdoelen en mijlpalen. Om te beginnen moet de uitstoot tegen 2030 met 55 % worden verminderd (in vergelijking met 1990).
Wij hebben informatie verzameld over de gevolgen die deze maatregelen zullen hebben voor het luchtvervoer, en in het bijzonder over de sleutelrol die in dit proces is weggelegd voor duurzame luchtvaartbrandstoffen.
Meer duurzame brandstoffen in het luchtvervoer
In het kader van haar “Fit for 55”-pakket stelt de Commissie voor om het gebruik van duurzame brandstoffen in het luchtvervoer uit te breiden.
Duurzame luchtvaartbrandstoffen (sustainable aviation fuels – SAF’s) kunnen een wezenlijke bijdrage leveren om de luchtvaartsector koolstofvrij te maken, maar momenteel wordt er in de EU nog maar weinig gebruik van gemaakt.
Meer informatie over SAF’s vindt u in ons eerder gepubliceerde artikel op EASA Light.
SAF’s voor alle vluchten vanaf luchthavens in de EU
Volgens de voorgestelde nieuwe regels zouden alle brandstofleveranciers en luchtvaartmaatschappijen in de hele EU hun SAF-gebruik moeten opschalen. Het gebruik van die brandstoffen zou namelijk verplicht worden gemaakt voor alle vluchten die vertrekken van een Europese luchthaven.
Elk luchtvaartuig dat op een van de grotere luchthavens van de EU opstijgt, zal zo een minimumhoeveelheid SAF in zijn brandstoftank hebben – ongeacht of de betrokken luchtvaartmaatschappij al dan niet in de EU gevestigd is.
In onderstaande tabel zijn de bindende SAF-streefcijfers opgenomen. Het opgelegde aandeel SAF’s begint bij 2 % in 2025 en bereikt al 5 % in 2030.
Om aan de klimaatdoelstellingen van de EU te voldoen, zal het aandeel SAF’s voor alle vluchten vanaf EU-luchthavens tegen 2050 naar verwachting ten minste 63 % moeten uitmaken.
Synthetische brandstoffen (ook wel “e-brandstoffen” genoemd) hebben veel te bieden en zullen een essentiële rol vervullen in het koolstofvrij maken van het luchtvervoer. Daarom is in de voorgestelde regels een deelstreefcijfer opgenomen op grond waarvan de gebruikte SAF’s in zekere mate synthetisch moeten zijn (groen gemarkeerd in de tabel).
Totaalaandeel in de brandstofmix
| 2025 | 2030 | 2035 | 2040 | 2045 | 2050 | |
| Percentage SAF’s in het luchtvervoer: | 2 % | 5 % | 20 % | 32 % | 38 % | 63 % |
| Verplicht aandeel synthetische brandstoffen daarvan: | - | 0,7 % | 5 % | 8 % | 11 % | 28 % |
Welke soorten SAF’s overweegt de wetgever te gebruiken?
Van alle SAF’s en de bijbehorende grondstoffen komen krachtens de verordening de volgende categorieën in aanmerking:
- “geavanceerde biobrandstoffen”, d.w.z. brandstoffen die worden geproduceerd uit in deel A van bijlage IX bij de richtlijn hernieuwbare energie vermelde grondstoffen;
- brandstoffen die worden geproduceerd uit in deel B van die bijlage vermelde grondstoffen;
- synthetische luchtvaartbrandstoffen (“power-to-liquid”-brandstoffen of e-brandstoffen).
De brandstoffen moeten bovendien voldoen aan de criteria op het gebied van duurzaamheid en broeikasgasemissies die zijn vastgesteld in de richtlijn hernieuwbare energie.
Synthetische luchtvaartbrandstoffen (of e-brandstoffen)
Onder de noemer van synthetische brandstoffen, e-brandstoffen of PtL-brandstoffen (power to liquid) vallen brandstoffen die worden geproduceerd uit andere hernieuwbare bronnen dan biomassa, bijv. windkracht en zonne-energie. Eenvoudig gezegd wordt de hernieuwbare energiebron in combinatie met water gebruikt om waterstof te produceren in een elektrolyse-installatie. Die waterstof wordt vervolgens met behulp van CO2 omgezet in synthesegas, dat ten slotte zelf verder wordt verwerkt om brandstof te produceren.
Langetermijnvisie van het SAF-beleid
De hierboven beschreven transformatie van de luchtvaartsector stelt ons voor een grote uitdaging. Het beleid dat in de voorgestelde verordening wordt uiteengezet, is dan ook gericht op de lange termijn. Zo wil de EU ervoor zorgen dat de eengemaakte luchtvaartmarkt over de middelen beschikt om aan de verplichting tot het mengen van SAF’s in traditionele kerosine te voldoen en dat de nodige investeringen worden gedaan om de productiecapaciteit voor SAF’s op te voeren.
Rol van EASA – toezicht en verslaglegging
Op grond van het voorstel krijgt EASA de rol toebedeeld van toezichthouder en verslaglegger, om erop toe te zien dat iedereen aan de verplichtingen voldoet en inzicht te bieden in de evoluerende, groeiende markt voor SAF’s.
De verordening zal als fundament dienen waarop we de toekomst van de luchtvaart kunnen uitbouwen, dankzij een goed functionerende markt waarop alle burgers toegang hebben tot duurzame mobiliteit. Zo kan de EU haar plaats innemen als wereldleider op het gebied van geavanceerde vervoersbrandstoffen en – wat nog veel belangrijker is – het klimaat helpen door in deze sector de uitstoot aanmerkelijk terug te dringen.