W środku zimy można się spodziewać ujemnych temperatur, śniegu i lodu – warunków, którym linie lotnicze i porty lotnicze muszą sprostać, kierując się priorytetem, jakim jest zapewnienie bezpieczeństwa pasażerom. Jak mierzenie się z tym wyzwaniem wygląda od kulis? Od odladzania statków powietrznych po specjalistyczne szkolenia załóg – linie lotnicze i porty lotnicze stosują ustalone procedury, aby zapobiegać występowaniu warunków wpływających na bezpieczeństwo.
Warunki zimowe mogą powodować oblodzenie na poziomie gruntu lub w powietrzu, śnieg, śnieg z deszczem, marznący deszcz, błoto pośniegowe, kryształki lodu itd. Lód może przybierać wiele postaci, od marznącego deszczu po szron. Warunki sprzyjające oblodzeniu mogą wystąpić, gdy temperatura wynosi 10°C lub mniej, a w chmurach utrzymuje się wilgoć. Mogą one prowadzić do obecności lodu, topniejącego śniegu lub stojącej wody na płytach postojowych, drogach kołowania lub drogach startowych.
Istnieją dwa główne wyzwania związane z operacjami zimowymi: utrzymanie przejezdności portu lotniczego i zapewnienie bezpieczeństwa statku powietrznego podczas lotu. Rozwiązanie tych problemów jest ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa, zminimalizowania zakłóceń i zapobiegania wypadkom.
Konstrukcja samolotu
W fazie projektowania statku powietrznego uwzględnia się pewne cechy, które pozwalają na tolerancję warunków zimowych. Na przykład samoloty mają gładkie powierzchnie, które są odladzane za pomocą różnych mechanicznych lub grzewczych systemów odladzania, aby zapobiec gromadzeniu się lodu. Chociaż nagromadzenie lodu można ocenić wzrokowo, większość nowoczesnych samolotów jest wyposażona w technologię wykrywania lodu, ostrzegającą załogę przed oblodzeniem i chroniącą odsłonięte powierzchnie przed akumulacją lodu. Niektóre statki powietrzne są wyposażone w więcej niż jeden mechanizm odladzania i ostrzegania o oblodzeniu.
Statki powietrzne są dodatkowo wyposażone w systemy hamowania przeciwpoślizgowego, które zapobiegają blokowaniu się kół na śliskich drogach startowych. Jeśli koło zacznie się ślizgać, czujniki wykryją to i dostosują ciśnienie hamulców, aby utrzymać kontrolę i zapewnić bezpieczne lądowanie oraz kołowanie na ziemi. Stosowanie hamulców węglowych może również pomóc w sprawnym lądowaniu, ponieważ są one trwałe w warunkach oblodzenia i wilgoci.
Szkolenie załogi
Statek powietrzny nie może bezpiecznie wystartować bez odpowiedniego przeszkolenia załogi. Członkowie załogi i personelu naziemnego odbywają szkolenia, które zapewniają im pełną znajomość podstawowych procedur obowiązujących w okresie zimowym, w tym procedur odśnieżania drogi startowej i odladzania samolotu, by zagwarantować bezpieczeństwo startów i lądowań. Personel wyposażony jest w odpowiednią odzież do pracy w niskiej temperaturze, w tym ocieplane uniformy, rękawice i obuwie chroniące przed zimnem i wilgocią.
Odladzanie samolotu
Odladzanie statku powietrznego jest istotną częścią operacji naziemnych prowadzonych zimą. Pilot dowódca jest odpowiedzialny za ustalenie, czy konieczne jest odladzanie samolotu przed wypychaniem do lotu. Pilot dowódca nadzoruje proces odladzania, natomiast personel naziemny jest odpowiedzialny za zapewnienie płynnej komunikacji i podawanie wszelkich informacji, które mogą mieć wpływ na bezpieczeństwo lotu. Zazwyczaj odladzanie samolotu odbywa się mechanicznie w powietrzu za pomocą wewnętrznych elektrycznych systemów ogrzewania lub systemów pneumatycznych, a w przypadku warunków oblodzenia na poziomie gruntu – za pomocą czterech różnych rodzajów płynów do odladzania, w zależności od typu samolotu.
Nie można przecenić znaczenia odladzania samolotu, ponieważ nagromadzenie lodu może poważnie wpłynąć na parametry startowe samolotu i jego stabilność. Zanieczyszczenie lodem, śniegiem lub szronem może prowadzić do zwiększenia masy statku powietrznego oraz obniżyć jego aerodynamiczność i sprawność operacyjną. Ze względów bezpieczeństwa statek powietrzny nie powinien startować, jeśli jakiekolwiek powierzchnie krytyczne są zanieczyszczone.
Operacje na drodze startowej
Kluczowym elementem operacji zimowych jest zapewnienie przejezdności dróg startowych. Aby zmniejszyć ryzyko tworzenia się śniegu i lodu, nawierzchnie portów lotniczych są zazwyczaj wcześniej zabezpieczane środkami przeciwoblodzeniowymi. Jeżeli jednak warunki pogodowe pogorszą się w stopniu przekraczającym granice bezpieczeństwa, drogi startowe mogą zostać całkowicie zamknięte. Aby tego uniknąć, personel naziemny usuwa śnieg/lód, co może być działaniem ciągłym, zwłaszcza jeśli opady śniegu trwają w czasie odśnieżania pasów startowych. Jeżeli porty lotnicze znajdują się w miejscach, w których śnieg nie pada regularnie, proces odśnieżania może być długotrwały ze względu na brak sprzętu i doświadczenia. W przypadku lotnisk, na których występują obfite opady śniegu, proces odśnieżania może przebiegać szybko i drogi startowe odśnieża się w ciągu zaledwie 20 minut. Ogólnie rzecz biorąc, proces odśnieżania dróg startowych jest skuteczny, ponieważ prognozy meteorologiczne pozwalają obecnie przewidywać na wczesnym etapie trudne warunki, co daje personelowi naziemnemu i załodze wystarczająco dużo czasu na przygotowanie się.
Bądź na bieżąco
Jeśli chcesz uzyskiwać bieżące informacje na temat działalności EASA, utwórz konto i obserwuj nas na EASA Light.