Passagiersgewicht – een belangrijke factor voor veilige en efficiënte vluchten

THIS PAGE IS ALSO AVAILABLE IN:

Af en toe komt het in het nieuws dat “luchtvaartmaatschappij X zijn passagiers gaat wegen”, wat bij sommige passagiers vragen kan oproepen. Waar is dat voor nodig? Een man en een vrouw met handbagage en twee kinderen kijken naar het vliegveld vanuit de luchthaventerminal.

Als luchtvaartmaatschappijen ertoe overgaan passagiers te wegen, doen zij dat om redenen van veiligheid en efficiëntie. Luchtvaartuigen worden gecertificeerd op basis van hun maximale startmassa, die de massa van het luchtvaartuig zelf plus die van passagiers, bagage, brandstof en andere lading omvat. Hoewel er een technisch onderscheid bestaat tussen “massa” en “gewicht”, spreken we voor het gemak van “gewicht” aangezien dit iets is dat iedereen begrijpt en gemakkelijk te meten is. 

Natuurlijk zou het nogal lastig zijn om alle passagiers, bemanningsleden en handbagage vóór elke vlucht te wegen. Daarom worden bij deze berekeningen standaardgemiddelden gehanteerd. Deze standaardgemiddelden zijn vastgelegd in de regelgeving voor luchtvaartactiviteiten en worden periodiek herzien om te garanderen dat ze nieuwere ontwikkelingen weerspiegelen en in de nodige veiligheidsmarges voorzien. De veiligheidsmarges zijn nodig om rekening te houden met variaties in het gewicht van passagiers of andere lading. Daarom is het noodzakelijk om nu en dan dergelijk onderzoek naar het passagiersgewicht uit te voeren, om na te gaan of de standaardgemiddelden nog steeds correct zijn.

Waarom is gewicht zo belangrijk?

Gewicht is van invloed op de prestaties van een vliegtuig: 

  • Opstijgen en landen: zwaardere vliegtuigen hebben langere afstanden nodig om op te stijgen en te landen. De lengte van de start- en landingsbaan moet een veilige start en landing waarborgen. Als de landingsbaan te kort is, moet het totale gewicht van het vliegtuig worden verlaagd. 
  • Brandstofverbruik: meer gewicht betekent een hoger brandstofverbruik, dat van invloed is op de efficiëntie en de kosten van een vlucht.
  • Laadvermogen en actieradius: als het passagiersgewicht hoger is, kan het vliegtuig minder vracht meenemen of is de afstand die het kan afleggen korter.

De voorschriften voor vluchtuitvoeringen (Verordening (EU) nr. 965/2012) bepalen dat een luchtvaartuig niet mag opstijgen als zijn massa bij het begin van de start hoger is dan de gecertificeerde maximale startmassa. 

Gewicht en balans

Een correcte verdeling van het gewicht is van essentieel belang om het zwaartepunt van een luchtvaartuig binnen veilige grenzen te houden. De juiste positie van het zwaartepunt is essentieel voor de stabiliteit en controle van het vliegtuig. Het heeft ook invloed op het brandstofverbruik. Luchtvaartmaatschappijen mogen de toewijzing van passagiersstoelen en de verdeling van de vracht aanpassen om ervoor te zorgen dat het zwaartepunt van het luchtvaartuig binnen veilige grenzen blijft. Hierdoor kunnen de stabiliteit en de efficiëntie tijdens de vlucht worden gewaarborgd. Dit is wat de piloot bedoelt, als hij het over “trim” heeft.

Gewichtscontrole vóór elke vlucht

Luchtvaartmaatschappijen baseren zich bij hun dagelijkse activiteiten niet alleen op standaardgewichten. Vóór elke vlucht ontvangt de gezagvoerder van de vlucht een volledige massa- en balansdocumentatie, met inbegrip van gegevens over het aantal en het soort passagiers (bv. het aantal baby’s en kinderen) dat aan boord wordt verwacht, om erop toe te zien dat de limieten niet worden overschreden. De gezagvoerder moet de massa- en balansdocumentatie voor de vlucht aanvaarden en mede ondertekenen. Als hij die niet in lijn met de voorschriften acht, moet hij de nodige wijzigingen doorvoeren. Indien het werkelijke gewicht groter is dan verwacht, kunnen luchtvaartmaatschappijen maatregelen nemen zoals het verminderen van het aantal passagiers of de vracht, het aanpassen van de brandstofhoeveelheid of het herverdelen van passagiers en bagage om het evenwicht te bewaren.

Studies van EASA over het gewicht van passagiers 

omslag van het EASA-rapport getiteld: Herziening van standaardgewichten van passagiers

EASA heeft onderzoek verricht naar het gewicht van passagiers om een statistische grondslag te bieden voor de beoordeling of in de voorschriften voor vluchtuitvoeringen voldoende rekening wordt gehouden met het gewicht van passagiers en bagage van vandaag de dag, om te waarborgen dat aan de vereisten inzake massa en zwaartepunt van luchtvaartuigen wordt voldaan.

De meest recente studie, uit 2022, kwam tot de conclusie dat het gemiddelde gewicht per volwassen passagier inclusief handbagage 84 kg bedroeg. Dit betekent dat het passagiersgewicht niet significant is veranderd ten opzichte van de vorige studie, zodat de bestaande regelgeving adequaat blijft. 

Blijf op de hoogte

Maak een account aan en volg ons op EASA Light om geen enkele activiteit van EASA te missen!