Od czasu do czasu w wiadomościach pojawia się informacja, że „Linia lotnicza X zamierza ważyć swoich pasażerów”, co może wzbudzić ciekawość niektórych pasażerów. Do czego jest to potrzebne? 
Kiedy linie lotnicze ważą pasażerów, chodzi o bezpieczeństwo i wydajność. Statki powietrzne są certyfikowane na podstawie maksymalnej masy startowej, która obejmuje masę samego statku powietrznego wraz z pasażerami, bagażem, paliwem i innymi elementami obciążenia. Chociaż istnieje techniczne rozróżnienie między „masą” a „wagą”, wygodnie jest mówić o wadze, ponieważ jest to coś, co każdy rozumie i jest łatwe do zmierzenia.
Jak można sobie wyobrazić, ważenie wszystkich pasażerów, załogi i bagażu ręcznego przed każdym lotem byłoby dość trudne, dlatego w obliczeniach wykorzystuje się średnie standardowe. Te standardowe średnie wartości są określone w przepisach dotyczących operacji lotniczych i są okresowo weryfikowane, aby odzwierciedlały aktualne tendencje i obejmowały marginesy bezpieczeństwa. Marginesy bezpieczeństwa są potrzebne do uwzględnienia zmian w wagach pasażerów lub w innych elementami obciążenia. Dlatego od czasu do czasu należy przeprowadzić takie badania wagi pasażerów, aby sprawdzić, czy standardowe średnie są nadal prawidłowe.
Dlaczego waga jest tak ważna?
Waga ma wpływ na osiągi statków powietrznych:
- Start i lądowanie: cięższe samoloty potrzebują dłuższych dystansów na start i lądowanie. Długość drogi startowej musi odpowiadać odległości wymaganej do bezpiecznego startu i lądowania. W przypadku zbyt krótkiej drogi startowej konieczne byłoby zmniejszenie całkowitej masy statku powietrznego.
- Zużycie paliwa: większa waga oznacza większe zużycie paliwa, co wpływa na efektywność i koszt lotów.
- Ładunek handlowy i zasięg: zwiększona waga pasażerów może skutkować zmniejszeniem ilości ładunku, który statek powietrzny może przewozić, lub skróceniem odległości, którą statek powietrzny może pokonać.
Przepisy dotyczące operacji lotniczych (więcej informacji w rozporządzeniu (UE) nr 965/2012) stanowią, że statek powietrzny nie może wystartować, jeśli jego masa startowa przekracza maksymalną certyfikowaną masę startową.
Nie tylko waga, ale także równowaga
Prawidłowy rozkład masy jest niezbędny do utrzymania środka ciężkości samolotu w bezpiecznych granicach. Prawidłowe położenie środka ciężkości jest niezbędne do zapewnienia stabilności statku powietrznego i kontroli nad nim. Ma również wpływ na zużycie paliwa. W celu zapewnienia, aby środek ciężkości samolotu mieścił się w bezpiecznych granicach, linie lotnicze mogą dostosować przydział miejsc pasażerskich i rozmieszczenie ładunku. Pomaga to utrzymać stabilność i wydajność podczas lotu. Do tej koncepcji odnosi się używane przez pilotów pojęcie „wyważenia”.
Kontrola wagi przed każdym lotem
W swoich codziennych operacjach przewoźnicy lotniczy nie polegają wyłącznie na standardowych wagach. Przed każdym lotem dowódca statku powietrznego w przypadku danego lotu otrzymuje wyczerpującą dokumentację masy i wyważenia zawierającą dane dotyczące liczby i rodzaju pasażerów (np. liczby niemowląt i dzieci) oczekujących na wejście na pokład, w celu sprawdzenia, czy ograniczenia nie zostały przekroczone. Dowódca musi przyjąć i kontrasygnować dokumentację masy i wyważenia w odniesieniu do danego lotu, a jeśli uzna ją za niezadowalającą, będzie wymagał odpowiednich zmian. Jeśli rzeczywista waga przewyższa przewidywaną wagę, linie lotnicze mogą podjąć działania takie jak zmniejszenie liczby pasażerów lub ładunku, dostosowanie ilości paliwa lub redystrybucja pasażerów i bagażu w celu utrzymania równowagi.
Badania EASA dotyczące wagi pasażerów
EASA przeprowadziła badania dotyczące wagi pasażerów w celu zapewnienia wsparcia statystycznego na potrzeby oceny, czy obecna waga pasażerów i bagażu jest odpowiednio odzwierciedlona w przepisach dotyczących operacji lotniczych, aby spełnić wymagania dotyczące masy i wyważenia statku powietrznego.
W najnowszym badaniu z 2022 r. stwierdzono, że średnia waga pasażera – osoby dorosłej z bagażem podręcznym wynosi 84 kg. Oznacza to, że od czasu poprzedniego badania nie zaszła znacząca zmiana wagi pasażerów, a obecnie obowiązujące przepisy nadal są odpowiednie.
Bądź na bieżąco
Jeśli chcesz być na bieżąco w temacie działalności EASA, utwórz konto i obserwuj nas na EASA Light.