Kultant, tidher l-aħbar li “Il-Linja tal-Ajru X se tiżen il-passiġġieri tagħha”, li tista’ tqajjem kurżità f’ xi passiġġieri. Dan għalfejn huwa meħtieġ? 
Meta l-linji tal-ajru jiżnu lill-passiġġieri, dan huwa għal raġunijiet ta’ sikurezza u effiċjenza. L-inġenji tal-ajru huma ċċertifikati kontra l-massa massima waqt it-tlugħ, li tinkludi l-massa tal-inġenju tal-ajru nnifsu flimkien mal-passiġġieri, il-bagalji, il-fjuwil u oġġetti oħra ta’ tagħbija. Filwaqt li hemm distinzjoni teknika bejn “massa” u “piż”, huwa konvenjenti li wieħed jitkellem dwar il-piż, peress li din hija xi ħaġa li kulħadd jifhem u huwa faċli li jitkejjel.
Kif tista’ timmaġina, ikun pjuttost diffiċli li tiżen il-passiġġieri, l-ekwipaġġ u l-bagalji tal-idejn kollha qabel kull titjira, għalhekk jintużaw medji standard f’dawn il-kalkoli. Dawn il-medji standard huma definiti fir-regoli għall-operazzjonijiet bl-ajru u jiġu rieżaminati perjodikament biex jiġi żgurat li jirriflettu x-xejriet attwali u jinżammu l-marġini ta’ sikurezza. Il-marġini ta’ sikurezza huma meħtieġa biex jakkomodaw varjazzjonijiet fil-piżijiet tal-passiġġieri jew f’oġġetti oħra ta’ tagħbija. U din hija r-raġuni għalfejn kultant ikun hemm bżonn li jsiru tali studji fuq il-piż tal-passiġġieri – biex jiġi vverifikat li l-medji standard għadhom korretti.
Għalfejn il-piż huwa daqshekk importanti?
Il-piż għandu impatt fuq il-prestazzjoni tal-inġenju tal-ajru:
- Tlugħ u nżul: inġenji tal-ajru itqal jeħtieġu distanzi itwal għat-tlugħ u l-inżul. It-tul tar-runway għandu jaqbel mad-distanza meħtieġa biex jiġi żgurat tlugħ u nżul sikuri. Jekk ir-runway tkun qasira wisq, il-piż globali tal-inġenju tal-ajru jkun jeħtieġ li jitnaqqas.
- Konsum tal-fjuwil: aktar piż ifisser konsum ogħla tal-fjuwil, li jaffettwa l-effiċjenza u l-kost tat-titjiriet.
- Tagħbija utli u medda: żieda fil-piż tal-passiġġieri tista’ tnaqqas l-ammont ta’ merkanzija li inġenju tal-ajru jista’ jġorr jew tnaqqas il-medda tad-distanza li l-inġenju tal-ajru jista’ jivvjaġġa.
Ir-regoli għall-operazzjonijiet bl-ajru (ir-Regolament (UE) Nru 965/2012 jekk tixtieq issir taf aktar) jagħtu mandat li inġenju tal-ajru ma għandux jitlaq jekk il-massa waqt it-tlugħ tiegħu taqbeż il-massa massima ċċertifikata waqt it-tlugħ.
Mhux biss il-piż, iżda wkoll il-bilanċ
Id-distribuzzjoni xierqa tal-piż hija essenzjali biex jinżamm iċ-ċentru ta’ gravità tal-inġenju tal-ajru fil-limiti sikuri. Il-pożizzjoni korretta taċ-ċentru tal-gravità hija essenzjali għall-istabbiltà u l-kontroll tal-inġenju tal-ajru. Għandha wkoll impatt fuq il-konsum tal-fjuwil. Il-linji tal-ajru jistgħu jaġġustaw l-allokazzjonijiet tas-sits tal-passiġġieri u d-distribuzzjoni tal-merkanzija biex jiżguraw li ċ-ċentru tal-gravità tal-inġenju tal-ajru jkun fil-limiti sikuri. Dan jgħin biex tinżamm l-istabbiltà u l-effiċjenza matul it-titjira. Jekk il-bdot tiegħek isemmi “trim”, dan huwa l-kunċett li qed jirreferi għalih.
Rieżami dwar il-piż qabel kull titjira
L-operaturi tal-ajru ma jiddependux biss fuq il-piżijiet standard fl-operazzjonijiet tagħhom ta’ kuljum. Qabel kull titjira, il-kmandant tat-titjira jirċievi dokumentazzjoni eżawrjenti dwar il-massa u l-bilanċ inkluża data dwar in-numru u t-tip ta’ passiġġieri (eż. in-numru ta’ trabi u tfal) li jkun mistenni li se jitilgħu abbord, biex jivverifika li l-limitazzjonijiet ma jinqabżux. Il-Kmandant għandu jaċċetta u jikkontrofirma d-dokumentazzjoni dwar il-massa u l-bilanċ għat-titjira u, jekk ma jkunx sodisfatt, jitlob bidliet xierqa. Jekk il-piż reali jkun aktar milli mistenni, il-linji tal-ajru jistgħu jieħdu azzjonijiet bħat-tnaqqis fin-numru ta’ passiġġieri jew merkanzija, l-aġġustament tal-kwantità tal-karburant, jew ir-ridistribuzzjoni tal-passiġġieri u l-bagalji biex jinżamm il-bilanċ.
Studji tal-EASA dwar il-piż tal-passiġġieri
L-EASA wettqet studji dwar il-piż tal-passiġġieri biex tipprovdi appoġġ statistiku sabiex tivvaluta jekk il-piżijiet attwali tal-passiġġieri u tal-bagalji humiex riflessi b’mod adegwat fir-regolamenti tal-operazzjonijiet bl-ajru biex jiġu ssodisfati r-rekwiżiti tal-massa u l-bilanċ tal-inġenji tal-ajru.
L-istudju l-aktar reċenti, mill-2022, ikkonkluda li l-piż medju tal-passiġġieri għal adult b’bagalji tal-kabina kien ta’ 84 kg. Dan ifisser li ma kien hemm ebda bidla sinifikanti fil-piż tal-passiġġieri meta mqabbel mal-istudju preċedenti, li jiżgura li r-regolamenti attwali jibqgħu xierqa.
Żomm lilek innifsek infurmat
Oħloq kont u segwi fuq EASA Light biex iżżomm lilek innifsek aġġornat rigward l-attivitajiet tal-EASA.