Vliegen is de veiligste vorm van vervoer. In 2023 waren er in de Europese Unie (EU) meer dan 7,3 miljoen commerciële vluchten zonder dodelijke ongevallen waarbij een exploitant van een EASA-lidstaat betrokken was. Dat zijn gemiddeld 20 000 vluchten per dag - en veel, veel meer passagiers - die elke dag veilig vliegen!
Deze gegevens zijn afkomstig uit de jaarlijkse veiligheidsevaluatie van het EASA voor 2024, maar uit verslagen van voorgaande jaren blijkt ook dat er sprake is van een zeer laag aantal dodelijke ongevallen waarbij een exploitant van een EASA-lidstaat betrokken is. De jaarlijkse veiligheidsevaluatie is een zeer belangrijk verslag dat het EASA elk jaar opstelt en waarin de veiligheidsprestaties van de burgerluchtvaart in het voorgaande jaar worden bekeken en de meest voorkomende types ernstige incidenten en ongevallen waarmee de Europese luchtvaart vandaag wordt geconfronteerd, worden geïdentificeerd. Het weerspiegelt de niet aflatende inzet van het EASA voor de veiligheid van de luchtvaart en de gezamenlijke inspanningen van de sector om de hoogste veiligheidsnormen te handhaven.
De jaarlijkse veiligheidsevaluatie heeft betrekking op meer dan alleen grote commerciële vliegtuigen. Het behandelt een grote verscheidenheid aan luchtvervoermiddelen en andere onderdelen van de burgerluchtvaart:
- vleugelvliegtuigen (gespecialiseerde operaties en commerciële dan wel niet-commerciële vluchtuitvoeringen);
- rotorvliegtuigen – bij het brede publiek het meest bekend als “helikopters” (gespecialiseerde operaties en commerciële dan wel niet-commerciële vluchtuitvoeringen);
- ballonnen;
- zweefvliegtuigen (gliders);
- onbemande vliegtuigsystemen/drones;
- luchthavens en grondafhandeling;
- luchtverkeersbeheer- en luchtvaartnavigatiediensten.
Het jaarlijkse veiligheidsoverzicht ondersteunt de identificatie van veiligheidskwesties, die verder worden beoordeeld en geprioriteerd op basis van de ervaring van EASA-lidstaten en de luchtvaartindustrie om de gegevens te verbinden met de huidige en toekomstige strategische prioriteiten van het Agentschap. De risicoportefeuille (lijst met veiligheidskwesties) evenals de veiligheidsprioriteiten en beperkende maatregelen zijn allemaal opgenomen in het Europees plan voor de veiligheid van de luchtvaart. Lees verder in dit artikel voor meer informatie over het Europees plan voor de veiligheid van de luchtvaart.
Gegevensbronnen
De gegevens in het jaarlijkse veiligheidsoverzicht zijn gebaseerd op de voorvallen die het Agentschap verzamelt via twee specifieke gegevensbronnen:
-
Voorvallengegevensbank van het EASA
Dit omvat voorvallen en andere veiligheidsgerelateerde informatie die aan het Agentschap worden gemeld, evenals ongevallen en ernstige incidenten die wereldwijd door veiligheidsonderzoeksinstanties aan het Agentschap worden gemeld. Dit wordt aangevuld met informatie die het EASA uit andere bronnen verzamelt.
- Europees Centraal Register
Het Europees Centraal Register (ECR) is de centrale gegevensbank van alle voorvallen en andere veiligheidsgerelateerde informatie die aan de bevoegde autoriteiten van de EASA-lidstaten zijn gemeld.
Het belang van meldingen en van het proces voor beheer van veiligheidsrisico’s
De cijfers voor voorvalmeldingen worden ook in de jaarlijkse veiligheidsevaluatie bijgehouden. Het is belangrijk om het aantal meldingen in de gaten te houden, omdat ze een indicator zijn voor de veranderingen in de veiligheidscultuur in Europa. Hoewel een groot aantal ernstige ongevallen zeker geen goed teken is, kan een groot aantal verslagen worden beschouwd als een teken van een goede veiligheidscultuur. Dit betekent dat potentiële risico’s worden aangepakt.
Het meldsysteem voor voorvallen is de basis van het proces voor veiligheidsrisicobeheer. De meldingen worden verwerkt in het veiligheidsrisicobeheerproces en leveren informatie over de belangrijkste veiligheidsrisico’s en geven het Agentschap en de nationale bevoegde instanties een effectief systeem om de meest voorkomende veiligheidsrisico’s te monitoren en erop te reageren.
De jaarlijkse veiligheidsevaluatie is een essentieel onderdeel van het Europese proces voor het beheer van de veiligheidsrisico’s, waarbij het EASA, de nationale luchtvaartautoriteiten (NAA’s) en de industrie samenwerken om de prioriteiten inzake luchtvaartveiligheid voor Europa vast te stellen.
Het proces voor het beheer van de veiligheidsrisico’s


1. Vaststelling van veiligheidskwesties

2. Vaststelling van veiligheidskwesties

3. Definiëring en programmering van veiligheidsacties

4. Uitvoering en follow-up

5. Meting van de veiligheidsprestatie
Het Europese proces voor het beheer van veiligheidsrisico’s resulteert in de verschillende veiligheidsmaatregelen in het Europees plan voor de veiligheid van de luchtvaart.
Het Europees plan voor de veiligheid van de luchtvaart is de belangrijkste referentie op het gebied van luchtvaartveiligheid en is ook een van de belangrijkste resultaten van het EU-proces voor veiligheidsrisicobeheer. Hierin worden de strategische veiligheidsprioriteiten en -doelstellingen voor het Europese luchtvaartsysteem uiteengezet. Ook worden de belangrijkste veiligheidsproblemen die van invloed zijn op dat systeem gepresenteerd en worden de maatregelen omschreven die nodig zijn om deze risico’s te beperken en de veiligheid van de luchtvaart in Europa verder te verbeteren. Het plan wordt opgesteld door het EASA, met technische input van de adviesorganen van het EASA die de lidstaten en de luchtvaartindustrie vertegenwoordigen.
Het Europees plan voor de veiligheid van de luchtvaart vormt ook de basis voor regelgevingsactiviteiten van het EASA, een andere taak die door het EASA wordt uitgevoerd om de veiligheid van de luchtvaart te verbeteren.
De jaarlijkse veiligheidsevaluatie, het proces voor het beheer van de veiligheidsrisico’s, het Europees plan voor de veiligheid van de luchtvaart en de regelgeving – deze verschillende activiteiten zijn gekoppeld aan één gemeenschappelijke EASA-doelstelling: het handhaven van een solide staat van dienst op het gebied van luchtvaartveiligheid voor Europese burgers en daarbuiten.
U kunt alle jaarlijkse veiligheidsevaluatieverslagen op EASA Pro bekijken (alleen beschikbaar in het Engels).
Blijf op de hoogte van wat de luchtvaart veilig maakt en nog veel meer!
Schrijf u in op EASA Light om kennisgevingen te ontvangen wanneer nieuwe artikelen worden gepubliceerd. Leer meer over luchtvaartveiligheid, duurzaamheid, innovatie en nog veel meer!